Deze week heb ik interessante telefoongesprekken gevoerd. De gesprekken gingen over een lokale markt waar iedere Nederlander aan kan meedoen: Society 4.0. Dat is een groep samenwerkende professionals die heel goed snappen hoe je een economie zou kunnen optuigen vanuit de consument. Een Bottom-Up samenleving/economie. Die is in heel veel domeinen zoveel beter dan een Top-Down samenleving. Toch wordt het spannend wat er gaat komen … wie van de beide partijen er het meest aan de touwtjes gaat trekken, zeg maar. Top-Down zou best kunnen gaan winnen want er zijn nog ongelofelijk veel mensen die nog helemaal niet zien wat er allemaal op ons afkomt.
Ik geef een voorbeeld van wat er kan gebeuren als Bottom-Up de touwtjes in handen krijgt. Zeg eens, wat zou er gebeuren als we met heel veel samen de boodschappen gaan halen bij de lokale boeren en tuinders. Zouden we een kleine 25% van de omzet van de supermarkt naar de lokale boer en tuinder kunnen verleggen? Als dat kan dan vermoed ik dat er bij de grootgrutters in den lande een pleuris uitbreekt, hun kosten van huisvesting, vervoer en energie blijven grootdeels gelijk met nu, maar de omzet keldert giga. Ik vermoed dat het gros van de aandeelhouders behoorlijk begint te piepen want hun portemonnee gaat zeker zeer doen of zoals je ook zou kunnen zeggen “rupsje nooitgenoeg” begint zich te vervelen.
Een Bottom-Up voorbeeld zou kunnen zijn dat werknemers uit willekeurige hoek zich wenden tot hun directies. De vraag die zij daar kunnen stellen is er één in de orde van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Veel ondernemers willen graag met MVO aan de slag, helaas bij gebrek aan mooie betrokken initiatieven gaan ze vaak aan de slag met boomprojecten aan de andere kant van de wereld. Op zich absoluut nuttig en lovenswaardig. Hoe mooi zou het kunnen / mogen zijn als de Bossche bedrijven zich aansluiten bij een lokale boer / tuinder om met hun werknemers en een grote groep andere consumenten deze boer / tuinder gaan ondersteunen. Ondersteunen in de vorm van hun producten kopen maar ook in de ondersteuning van de productie. Ik zie het al bijna vóór me, het kan best wat ambitieuzer. De bedrijven steunen hun werknemers door ze de mogelijkheid te geven om elke week 4 uurtjes te aarden / bij te tanken, met de handjes in de aarde. Daar hebben veel verschillende partijen voordeel bij. Ik noem er een paar: De persoon zelf die de sores aan de aarde geeft op het moment dat de handjes in de grond gaan, het bedrijf van die persoon die weer ontladen / opgeladen werknemers op de werkplek vind, de samenleving die medebewoners treft die zich vinden in (bio)diverse bezigheden die er toe doen.
Hoe zou het zijn als ouders van schoolgaande kinderen zich verenigen en de school vraagt om na te denken over maatschappelijke stage bij de boer / tuinder om zodoende de schoolgaande jeugd wegwijs te maken hoe hun eten tot stand komt. De jeugd “wijsmaken” vanuit de lokale omgeving.
De nieuwsbrief van MaatschappijWij schreef vorige week over arbeid en het ethos ervan (ik citeer een stukje): “Als je niet zou hoeven werken om geld in het laatje te krijgen, wat zou je dan doen? De meeste mensen antwoorden op deze vraag dat ze minder zouden gaan werken, dat ze ander werk zouden gaan doen of zouden stoppen met werken in de traditionele zin. Het huidige arbeidsethos is voor veel van ons niet ideaal. Is het tijd voor verandering? Wellicht voor velen wel”.
“Ik zou dan voornamelijk met mijn tuinen bezig zijn,” antwoordt mijn moeder resoluut als ik haar vraag wat ze zou doen als ze niet meer ‘moest’ werken om geld te verdienen. Ze heeft twee moestuinen: een kleine dichtbij huis en een grotere iets verder weg. “Dan zou ik veel meer groenten en fruit kunnen produceren voor jullie allemaal,” voegde ze toe. ‘Wij allemaal’ zijn: vier uitwonenden kinderen uit een samengesteld gezin, mijn oma en misschien ook nog wat vrienden. Wanneer ‘werk’ anders bekeken en ingericht zou worden, zou mijn moeder daar baat bij hebben (en ‘wij allemaal’ ook). En zij is niet de enige die toe is aan een herziening van ons arbeidsethos.
Al deze aandacht en arbeid zou goed van pas komen op een Agro-Ecologisch bedrijf als bij ons. Ik heb wel wat financiële armslag nodig, bijvoorbeeld voor de overname van de verkoopwagen. Carel heeft aangegeven dat die wagen wel voor overname beschikbaar is. Dat zou ik graag willen realiseren door klanten die een royale inleg doen in ruil voor het afboeken van de afgenomen groente en fruit zonder me te moeten melden bij een bankinstelling waar ik het nut en vertrouwen totaal van kwijt ben. Er is nog een voordeel te melden, ik ben blij met de vaste klanten die mij op deze manier ondersteunen. Ik bied 10% rente (per jaar) over de tegoeden die u nog niet hebt verzilverd. Dus de positieve bedragen die aan het einde van de maand nog op de rekening staan worden naar de nieuwe maand met rente beloond. Of er nu €1.00 of net een eerste inleg van €250.00 of meer op de rekening staat?? Alles wordt netjes beloond met rente.
